Clash Of The Titans
In de binnenstad, die in 1940 voor een groot deel verwoest werd, tref je een lappendeken aan bouwstijlen: iconen van het Nieuwe Bouwen staan naast de typische wederopbouwarchitectuur uit de jaren zestig, zeventig en tachtig. Ze clashen vrolijk met de hypermoderne skyscrapers die de laatste decennia zijn bijgebouwd.
Historische gebouwen
Als gevolg van het bombardement zijn er weinig historische gebouwen meer in het centrum van Rotterdam. Toch zijn er nog een paar te vinden. Zo is de Laurenskerk, ondanks flinke schade, na de oorlog weer hersteld. Ook het Schielandshuis bleef gespaard en staat nu tussen wolkenkrabbers achter de Coolsingel. Europa’s eerste wolkenkrabber, het 45 meter hoge Witte Huis uit 1898 aan de Oude Haven, is ook nog te bewonderen. Aan de Coolsingel zijn het Stadhuis en het oude Postkantoor overeind gebleven, maar die zijn minder oud dan ze lijken. Ze werden opgeleverd in de jaren ’20 van de 20e eeuw.
Grensverleggend
Al vóór de wederopbouw stond Rotterdam bekend om zijn grensverleggende architectuur. De woningbouwprojecten van Michiel Brinkman en J.J.P. Oud, de eerste Nederlandse galerijflat (de Bergpolderflat) van Van Tijen, Huis Sonneveld (inmiddels een museumwoning) en de Van Nellefabriek van Brinkman & Van der Vlugt maakten van Rotterdam de bakermat van het Nieuwe Bouwen. Gelukkig zijn deze projecten tijdens het bombardement gespaard gebleven en zijn ze nog steeds te bezoeken. De Van Nellefabriek kreeg in 2014 zelfs een plekje op de Unesco Werelderfgoedlijst.
Licht, lucht en ruimte
Dat het stadsbestuur in 1940 compleet durfde te breken met het verleden, was radicaal. In plaats van de oude stad te reconstrueren, koos men in de wederopbouw voor een ruime opzet en moderne architectuur. Lucht, licht en ruimte, dat was het motto. De Lijnbaan (Nederlands eerste autovrije winkelpromenade), De Doelen, Het Groothandelsgebouw, De Euromast en De Bijenkorf zijn iconen uit die tijd. Ook het Hilton hotel is een icoon van de wederopbouw. Het gebouw van wederopbouwarchitect Huig Maaskant werd in 2016 zelfs een Rijksmonument.
De menselijke maat
Vanaf de jaren ’70 kwam er een tegenreactie op de wederopbouwstad. Er werd voor gekozen om weer meer woningen te bouwen in de stad, met vaak ook een kleinere ‘menselijk’ schaal. In de wederopbouwstad woonden namelijk nauwelijks mensen. Een voorbeeld van deze ontwikkeling is de bebouwing rond de Oude Haven met de bekende Kubuswoningen. Niet veel later brak ook hoogbouw definitief door als onderdeel van het palet en werd de Kop van Zuid ontwikkeld met de Erasmusbrug als nieuw icoon van de stad. Ook de Kunsthal is een belangrijk icoon uit deze periode. Rotterdam kreeg een echte skyline en mat zich het imago van een wereldstad aan.
Rotterdammers bouwen
De afgelopen jaren heeft Rotterdam ook niet stil gezeten. Vele nieuwe torens zagen het levenslicht en vele nieuwe iconische gebouwen werden ontwikkeld. Was in de jaren ’90 de Delftse Poort nog het hoogste gebouw van Nederland, nu is die ingehaald door Montevideo, De Maastoren en New Orleans. Ook De Rotterdam werd gebouwd en is niet het hoogste, maar wel het grootste gebouw van de stad. Minder hoog maar zeker niet minder iconisch zijn het Centraal Station, De Markthal en Het Timmerhuis.
De Toekomst
Rotterdam is nooit af, bouwkranen zwaaien vrolijk rond in de skyline als bakens van vernieuwing. Rotterdam wil nog zeker twee keer zoveel inwoners in het centrum van de stad, en daar zijn veel nieuwe woongebouwen en woontorens voor nodig, zoals de 215 meter hoge Zalmhaventoren. Ook zal er vraag blijven naar nieuwe kantoren, hotels en culturele instellingen. Zo wordt in het Museumpark het Collectiegebouw gebouwd, en liggen er plannen voor een Dutch Windwheel met onder andere een hotel.
Architectuur ten overvloede
Wie alle architectonische highlights wil zien, krijgt het druk. Begin je met de opwindende Kop van Zuid, waar je op een relatief klein oppervlakte een groot aantal gebouwen van de grootste starchitects ter wereld kunt bewonderen? Of start je met de klassiekers van de moderne stedenbouw? Ga je op eigen houtje de stad in (met Rondje Rotterdam) of sluit je je aan bij een architectuurtour van bijvoorbeeld UrbanGuides? Wat je ook beslist, als je je ogen open houdt zul je je geen seconde vervelen.
